Düzenli spor yapmak, vücutta pozitif değişikliklere sebep olur ve sağlığı olumlu yönde etkiler. Ancak spor yapmak aynı zamanda talihsiz kazalar sonucu sakatlanmalara da yol açabilir. Hem basketbol, futbol ve hentbol gibi grup halindeki oyunlarda hem de tek başına antrenman yapıldığı esnada sporda sakatlanma olasılığı bulunur. Bazı spor dallarına göre değişik spor sakatlıkları çeşitleri olsa da genellikle kas, kemik, eklem ve dokularda sakatlık ve yaralanmalar görülebilir. Amatör ve profesyonel sporcuların en sık yaşadığı sporcu sakatlıkları, nedenleri ve basit tedavi yöntemleri gibi sporcu sakatlıklarına dair bilmeniz gerekenleri bu yazımızda bulabilirsiniz.
Sporcu Sakatlıklarının Nedenleri Nelerdir?
Sporcu sakatlıkları nedenleri, kişinin kendisinden kaynaklanabileceği gibi dış faktörler de yaralanmalara yol açabilir. Spor sakatlanmaları, ısınma ve soğuma hareketlerinin göz ardı edilmesi gibi faktörlerin yanında doğru ekipmanı kullanmama veya diğer sporculara çarpma, düşme vb. faktörler sonucunda yaşanabilir. Sporcu sakatlanmalarının nedenleri hakkında fikir sahibi olmak, olası sakatlıkların önüne geçmek için gerekli önlemleri almanıza yardımcı olabilir.
- Spordan önce ısınma hareketlerinin dikkatli bir şekilde yapılmadığı durumlarda sakatlanma riski artar.
- Çeşitli postür bozuklukları, sporcuların sakatlanmaya daha yatkın olmasını yol açar.
- Uykusuzluk, sağlıksız beslenme, kas ağrıları, oksijen yetersizliği gibi farklı etkenler yorgunluğa sebep olur. Yorgunluk da kişinin dikkatinin dağılmasına, dayanıklılık azalmasına ve güçsüzlüğe neden olduğu için spor esnasında sakatlanma olasılığını yükseltir.
- Konsantre olmakta güçlük çekme gibi psikolojik faktörler de sporcu sakatlıkları nedenleri arasında yer alır.
- Özellikle kişinin tek başına antrenman yaptığı sırada hatalı teknik uygulaması sonucu sakatlıklar ortaya çıkabilir. Sürekli olarak hatalı tekniği uygulamak sakatlığının kronikleşmesine sebep olabilir.
- Spor türüne uygun ekipman kullanılmadığı zaman sakatlanma riski yükselir. Örneğin koşarken koşu ayakkabısı kullanmamak ya da bisiklet sürerken kask takmamak sakatlanma ihtimalini artırır.
- Spor yapılan alanın engebeli olması gibi çevresel faktörler de sporda sakatlıklar yaşanmasına neden olabilir.
En Sık Yaşanan Sporcu Sakatlıkları Nelerdir?
İster arkadaşlarınızla basketbol ya da futbol maçı düzenliyor; isterseniz de evinizde basit ağırlık egzersizleri yapıyor olun. Spor esnasında yaşanan sakatlıklar herkesin başına gelebilir. Profesyonel sporcuların pek çoğu kariyerlerinin bir döneminde sakatlıklarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Hem amatör hem de profesyonel sporcularda sıklıkla görülen sakatlıkların neler olduğuna beraber bakalım.
Kramplar (H3)
En sık görülen sporcu sakatlıklarının arasında kas spazmları (kramplar) ilk sıralarda yer alır. Kramplar çok sık görülse de oluş nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Kondisyon eksikliği, susuz kalma, ısınma hareketlerinin yapılmaması, kasların zorlanması ve yorulması gibi faktörlerin krampların arkasındaki sebeplerden olduğu kabul edilmektedir.
Ayak Bileğinin Burkulması
Günlük hayatta da sıklıkla rastlanan durumlardan biri olan ayak bileği burkulması, spora ara verilmesine sebep olabilir. Ayak bileği burkulması, genellikle ayak bileğinin içe doğru burkulması ve bunun sonucunda liflerde deformasyon oluşmasına anlamına gelir. Burkulma sonucunda ağrılar, kısa sürede geçebileceği gibi eklem zedelenmesi gibi durumların yaşanması sonucunda uzun süre devam edebilir.
Kasık Ağrısı
Çekilmiş kasık kası ağrısı olarak da adlandırılan kasık kas zorlanması da spor sakatlıkları çeşitleri arasında geliyor. Kalça eklemi ve bacak kaslarını üzerinde olumsuz etkileri olan kasık ağrısı, futbol, Amerikan futbolu ve basketbol gibi sporlarda sıkça görülür.
Tendon Yaralanmaları
Tendon yaralanmaları arasında en sık görüleni aşil tendonunda meydana gelen yaralanmalardır. Vücuttaki en uzun tendonlardan olan aşil tendonu, diz arkasından topuk kemiği arkasına kadar uzanır. Aşil tendonu yaralanmalarının tedavisinde cerrahi yöntemlere de sıklıkla başvurulur. Basketbolcuların, futbolcuların ve voleybolcuların kariyerlerine ara vermesine sebep olabilir. Kevin Durant, 2019 NBA Finalleri’nde aşil tendonunun yırtılması sonucu bir yıl boyunca parkelere geri dönmedi. Klay Thompson, Mehmet Okur, Kobe Bryant, ve David Beckham, gibi isimler aşil tendonu yırtığı sebebiyle kariyerlerinin bitmesi ihtimaliyle yüzleşmek zorunda kalan sporcular arasındadır.
Tenisçi Dirseği
Tenis veya golf gibi dirseğin sürekli olarak kullanıldığı sporlarda, zaman içerisinde dirsekteki tendonlarda ufak yırtılmalar ve zedelenmeler meydana gelebilir. Ağrı dirsek dışında, el, el bileği gibi ön kol kaslarında oluşabilir.
Diz Ağrısı
Özellikle koşucuların yakındığı bir spor sakatlığı olan diz ağrısı, diz kıkırdağında sorun olması anlamına gelebilir. Şişlik, merdiven inip çıkarken zorlanma gibi belirtilerin eşlik ettiği diz ağrısı sorununu yaşamamak için koşuya uygun ayakkabı giyilmesi ve diz çevresi kaslarının güçlenmesine yardımcı olacak egzersizlerin yapılması gerekmektedir. Sporda diz sakatlıkları yaşandığında sorunun büyümemesi için hızla bir doktora danışılması önerilir.
Spor Sakatlıkları ve Tedavileri
Spor sakatlıkları ve tedavi yöntemleri, her sakatlığa ve kişiye özel durumlardır. Spor sırasında ve sonrasında ağrı veya yanma gibi belirtiler yaşıyorsanız en kısa sürede bir doktora danışmanız gerektiğini unutmayın. Doktora danıştıktan sonra size özel bir tedavi planı ile sakatlığınızın iyileşmesinin ardından spor yapmaya devam edebilirsiniz. Bununla beraber doktora başvurana kadar geçen süre içinde tek başınıza yapabileceğiniz basit önerileri aşağıda bulabilirsiniz.
- Daha fazla hasar görmesinin önüne geçmek için sakatlanan bölgeyi 2-3 gün boyunca koruyun. Ayak bileğinizi burktuğunuz zaman üzerine basmamak gibi önlemlerle sakatlanmanın kötüleşmesi engelleyebilirsiniz.
- Sakatlanan bölgeye buz ile kompres yapabilirsiniz. Böylelikle şişmeyi engellemiş olursunuz. Buzun yanı sıra sakatlanan bölgeyi havada tutmanız da sakatlığın ilerlemesini engelleyebilir. Ayak bileği örneğinden devam edersek ayağınızı yukarıda tutup altına bir yastık koyarak desteklemek işe yarayabilir.
- Ağrınızın çok olduğu durumlarda parasetamol ya da ibuprofen içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz ancak bunu mutlaka bir doktora ya da eczacıya danışarak yapmalısınız.
Sporcu sakatlıkları yaşamamak için doğru ekipmanları kullanmanın, ısınma hareketlerini ve soğuma hareketlerini düzenli olarak yapmanın, spor sırasında kendinizi fazla yormamanız gerektiğinin altını bir kez daha çizerek yazımızı sonlandırıyoruz. Size uygun spor ekipmanları ve spor yapmanın keyfini artıracak her türlü spor aksesuarı Yalı Spor’da sizi bekliyor. Herkese eğlenceli ve güvenli sporlar diliyoruz!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.nhs.uk/conditions/sports-injuries/
https://www.webmd.com/men/features/seven-most-common-sports-injuries#1
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/sporcu-sakatliklari
