Modern çağın en çok ilgi gören spor dalları arasında yer alan voleybolun heyecanlı karşılaşmalarını tam anlamıyla takip edebilmek için voleybol terimleri ve anlamları hakkında bilgi sahibi olmakta fayda var. Voleybol terimleri İngilizce ve Türkçede farklı isimlerle adlandırılabilir. Hâl böyleyken, terimler hakkında kafa karışıklıklarının yaşanması da son derece olasıdır. Peki, voleybol terimleri nelerdir? Voleybol terimlerinin anlamları arasında kısa bir yolculuğa çıkmaya, böylelikle spiker sunumlarını ve yorum programlarını çok daha keyifli bir şekilde takip etmeye ne dersiniz?
Asansör (Lift) Nedir?
Smaçör oyuncunun kısa pasa sıçradıktan sonra yere düşmesi esnasında, bir takım arkadaşının smaçör oyuncunun omuz hizasından atağa kalkması asansör olarak tanımlanır.
Blok Nedir?
Voleybolda rakip takım oyuncularının hücumunu önlemeye çalışmak için verilen karşılıklar blok olarak adlandırılır. Blok yapan oyuncular, topun filenin kendi taraflarına geçmesini önlemek için çalışır.
Blok Out Nedir?
Hücum esnasında bir oyuncuya blok yapıldığında, top blok yapan rakip takım oyuncusuna çarptıktan sonra dışarı çıkarsa bu durum blok out olarak adlandırılır.
Direkt Hata (Direct Faul) Nedir?
Bir takımın ya da takım oyuncusunun, top başka hiçbir oyuncuya değmeden faul yapmasına direkt hata denir.
Diziliş Aldatmacası (Line Up Trick) Nedir?
Diziliş aldatmacası, rakip takım oyuncularını şaşırtmak için uygulanan bir taktiktir. Bu taktikte ön smaçör ve arka smaçör oyuncuları pozisyon değiştirebilir ya da oyuncular pasörü arkada veya önde gibi göstermeye çalışabilir.
Kurşun Pas (Lead Pass) Nedir?
Kurşun pas, bir pasörün yüzünün dönük olduğu tarafa doğru olacak şekilde ve 1 - 3 metre uzaklığa attığı alçak ve hızlı pas anlamına gelir.
Libero Nedir?
Voleybolda savunma oyuncularının bazıları hücuma katılabilir. Voleybol terimleri ve mevkileri arasında en sık rastlanan kelimelerden biri olan libero, yalnızca savunma alanında oynayabilen oyuncuların mevkisidir. Hücum yapamayan liberolar, yalnızca oyunun alanının arka kısmındaki yarısında yer alabilir. Liberoların görevleri, rakip takımdan gelen topun yere değmesini önlemek ve topu hücum alanındaki takım arkadaşlarına aktarmaktır.
Manşet Nedir?
Voleybol oyuncularının iki kollarını birleştirerek kol içleriyle ya da baş parmaklarıyla yaptıkları vuruşa manşet denir. Manşet vuruşları çoğunlukla hücum oyuncularına smaç vurma şansı yaratmak için ya da topu filenin diğer tarafına göndermek için yapılır.
Pasör Nedir?
Topu yükselterek takım arkadaşlarına aktaran oyuncular, pasör olarak adlandırılır. Smaçörlere top dağıtması ve topun hızını ya da şiddetini ayarlaması nedeniyle pasörler, takım oyununun gidişatını da belirler. Takımın hücum etkisinin azalmaması adına pasörlerin iyi bir yönlendirme yapması gerekir.
Plase Nedir?
Voleybol topunu file üzerinden karşı takımın alanına göndermek için yapılan vuruşlar üçe ayrılır: Smaç, plase ve pas. Plase, smaçla benzer şekilde başlayan ancak smaca kıyasla çok daha yumuşak yapılan vuruşları tanımlar. Smaçörler, rakip takımın alanında bir boşluk gördüklerinde, filenin dibinden plase vuruşu yaparak karşı takım oyuncularının topu karşılamasını önlemeye ve sayı almaya çalışır. Top smaç vuruşunda düz, plase vuruşundaysa parabolik bir yol izler.
Plonjon (Dive Dive Roll) Nedir?
Voleybol oyuncularının kendi sahalarının uç bir noktasına gelen topu kurtarmak için öne doğru ve yere paralel şekilde yaptıkları atlayış plonjon olarak adlandırılır.
Sekiz Saniye Kuralı Nedir?
Hakem düdüğü duyulduktan sonra servis kullanmak için oyunculara verilen süre sekiz saniyedir. Servis kullanacak oyuncu vuruşunu sekiz saniye içinde yapmazsa, sayı ve servis rakip takıma geçer. Bu kural, sekiz saniye kuralı olarak adlandırılır.
Servis Nedir?
Voleybol oyuncularının kendi sahalarının çizgisinin gerisinden yaptıkları ve topu oyuna sokan tek vuruş, servis olarak tanımlanır. Servis vuruşları her setin başlangıcında ve rakip takım sayı aldıktan sonra oyunu yeniden başlatmak için kullanılır. Servis vuruşunun geçerli olması için, topun tek vuruşta filenin karşı tarafına geçmesi gerekir.
Set Sayısı Nedir?
Voleybol maçlarında rakibinden önce 25 sayı kazanan takım, o seti kazanmış olarak kabul edilir. Bir takım 24 sayıya ulaştıktan sonra servis kullandığında, söz konusu sayı set sayısı olarak adlandırılır. 24 sayıya ulaşan takım set sayısını alamadığında, set sona sermiş sayılmaz. Bu nedenle bir maçta birçok kez set sayısı kullanılabilir.
Smaç Nedir?
Voleybol oyuncularının topa tek bir ellerinin avuç içi kısmıyla ve sert şekilde vurmaları, smaç olarak adlandırılır. Filenin hemen arkasında bekleyen oyuncular, smaç vuruşu yaparak topu doğrudan filenin diğer tarafına geçirmeyi ve rakip takımın alanının zeminine değdirmeyi amaçlar. Smaç vuruşu sert bir vuruş olduğu için, rakip takım oyuncuları top kendi alanlarına değmeden önce karşılık vermekte zorlanabilir.
Smaçör Nedir?
Filenin hemen arkasında bekleyen ve takım arkadaşlarından gelen topu smaç vuruşuyla rakip takımın alanına gönderen voleybol oyuncuları, smaçör olarak adlandırılır. Smaçörlerin görevi savunma yaparken rakip takımdan gelen vuruşları bloklamak, hücum sırasında ise kendi takımlarına sayı kazandırmaktır.
Tie Break Nedir?
Bir voleybol maçının bir takımın galibiyetiyle sona ermesi için, takımlardan birinin rakibinden önce 3 set kazanmış olması gerekir. Ancak çekişmeli voleybol maçlarında arka arkaya oynanan dört set sonunda, iki takımın hanesinde de ikişer set galibiyeti yer alabilir. Böyle bir durumda final seti, 25 yerine 15 sayıda sonlanır. Beraberliği bozacak olan bu kısa set, tie break olarak adlandırılır.
En sık kullanılan ve merak edilen voleybol terimleri kısaca bu şekilde sıralanabilir. Yalı Spor’da yer alan voleybol ekipmanlarını ve aksesuarlarını incelemek için tıklayın!
